Czym jest
Fitoinżynieria?

Profesjonalna, kontrolowana uprawa starannie wybranych gatunków roślin, z których następnie wytwarzane są w nowoczesnych zakładach farmaceutycznych skuteczne i bezpieczne leki – to fundament fitoinżynierii.  Od pierwszego etapu procesu specjaliści nadzorują ścisłe przestrzeganie obowiązujących procedur, w tym warunki uprawy.

Na efekt działania leku roślinnego wpływa szereg czynników. Należą do nich między innymi:

  • gatunek, odmiana lub nawet rasa chemiczna rośliny
  • dobór materiału siewnego – pochodzenie materiału, jego jakość, odpowiednia czystość, także mikrobiologiczna
  • warunki uprawy – optymalne nawadnianie i nawożenie, właściwe oświetlenie
  • zbiór surowca – właściwe stadium rozwoju rośliny (np. przed rozwojem liści, przed kwitnieniem, w okresie kwitnienia, owocowania, stadium powstania nasion), a także dobowe wahania zawartości związków czynnych (surowce olejkowe)
  • sposób i warunki suszenia – warunki naturalne lub suszarnie
  • przechowywanie surowca
  • przetwarzanie surowca

Fitoinżynieria obejmuje całościowy proces powstawania leku. Pierwszy etap rozpoczyna się przed rozpoczęciem uprawy. Polega on na starannym przygotowaniu nasion
w warunkach laboratoryjnych, poczynając od ich selekcji pod kątem zawartości odpowiedniego materiału genetycznego. Dzięki temu uzyskane w przyszłości pełnowartościowe rośliny będą zawierać właściwy skład substancji chemicznych o przewidywalnych właściwościach terapeutycznych. Wyhodowanie linii odpowiednich sadzonek może trwać latami, zanim właściwe trafią na plantację. Tylko materiał roślinny najwyższej jakości kierowany jest do produkcji farmaceutycznej. Wyszukujemy w przyrodzie najlepsze gatunki roślin, które rozmnażamy, i w ten sposób otrzymujemy jednolity materiał roślinny – mówi Prof. dr Michael A. Popp, Prezes Zarządu Bionorica SE.

Kolejnymi etapami otrzymywania leku roślinnego są procesy ekstrakcyjne, badania fitochemiczne (dotyczące także pozyskanych ekstraktów) na każdym etapie produkcji oraz badania toksykologiczne i kliniczne.

To właśnie jest istota fitoinżynierii. Jak należy zrozumieć te słowa? Fito (ang. phyto) oznacza roślinę, inżynieria (ang. engineering) w szerokim znaczeniu to wiedza stosowana w nowoczesnych badania naukowych z zastosowaniem innowacyjnych technologii.

O niezbędnej staranności warunkowanej przez naturę świadczy fakt, że brany jest pod uwagę każdy etap rozwoju rośliny, także pora zbioru. Np. rośliny wytwarzające przy końcu dnia najwięcej olejków lotnych są zbierane właśnie w godzinach wieczornych.
Kolejny etap – to proces ekstrakcji substancji czynnych z surowca za pomocą właściwie dobranych ekstrahentów. Istotne są takie parametry, jak rodzaj i stężenie ekstrahenta, czas ekstrakcji, temperatura, ciśnienie. Otrzymane wyciągi zawierają skomplikowaną mieszaninę substancji wytwarzanych przez roślinę, a poszczególne składniki mają wpływ na efekt działania leku. Rozróżnia się w nich główny związek farmakologicznie czynny oraz związki mu towarzyszące.

Nieodłączną cechą fitoinżynierii jest stosowanie i ciągła kontrola zatwierdzonych procedur. Badania analityczne są prowadzone na każdym etapie uprawy roślin i produkcji leku.

Leki pochodzenia naturalnego, uzyskiwane w procedurach fitoinżynierii, mają szerokie zastosowanie w terapii. Często stanowić mogą skuteczną alternatywę dla nadużywanych obecnie antybiotyków. Nie tylko nie powodują wzrostu antybiotykooporności, lecz ponadto  są bezpieczne dla organizmu. Formalne wymagania rejestracyjne dotyczące jakości, bezpieczeństwa i skuteczności, stawiane przed lekami pochodzenia roślinnego, są identyczne z wymaganiami wobec leków syntetycznych. Dlatego decydując się na lek (nie suplement!) pochodzenia naturalnego można być pewnym jego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania.

Rośliny lecznicze
poznaj ich właściwości

Praktycznie od zarania dziejów rośliny stanowiły podstawę tradycyjnej medycyny ludowej. Nawet najdawniejsze przekazy medyczne wyróżniały w naturalnym otoczeniu człowieka substancje różnego pochodzenia: mineralne, roślinne i zwierzęce, o silnym oddziaływaniu na organizm człowieka. Szczególnym bogactwem substancji czynnych wyróżnia się świat roślin.

Działania Bionorica
Research

Nieustanne odkrywanie ogromnego potencjału naturalnych substancji czynnych wytwarzanych przez świat roślinny stanowi wyzwanie dla współczesnej nauki i fitoterapii. Innowacje technologiczne, zaawansowane procesy wytwórcze, produkcja standaryzowanych wyciągów z surowców naturalnych i ich dokładna analiza pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa przyczyniły się do powstania nowej dziedziny farmacji – fitoniżynierii.